Doanh số mua hàng trực tuyến tăng mạnh
Theo báo cáo từ Metric, trong năm 2024, người tiêu dùng Việt Nam đã chi tổng cộng 873,6 tỷ đồng để mua sắm trực tuyến trên năm nền tảng thương mại điện tử lớn nhất. Con số này cho thấy sự thay đổi trong thói quen mua sắm khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên kênh online để tìm kiếm sản phẩm và dịch vụ phù hợp.
Doanh thu tổng hợp từ các nền tảng Shopee, Lazada, TikTok Shop, Tiki và Sendo đạt mức 318.900 tỷ đồng, tăng 37,36% so với năm trước. Điều này phản ánh xu hướng bùng nổ của thương mại điện tử trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưa chuộng phương thức mua hàng tiện lợi qua mạng.
Tỷ trọng doanh thu thương mại điện tử
Thương mại điện tử hiện chiếm khoảng 6,5% trong tổng doanh thu bán lẻ của cả nước. Đáng chú ý, tốc độ tăng trưởng của kênh này cao gấp 4,5 lần so với mức tăng trưởng trung bình của toàn ngành bán lẻ (8,3%). Điều này cho thấy sự chuyển dịch đáng kể trong cách thức tiêu dùng, khi nhiều người tiêu dùng chuyển từ mua hàng trực tiếp sang đặt hàng trực tuyến.
Chưa tính đến giao dịch trên mạng xã hội và nền tảng quốc tế
Theo chuyên gia, con số doanh thu thực tế có thể còn cao hơn đáng kể, vì báo cáo của Metric chưa bao gồm các giao dịch được thực hiện thông qua mạng xã hội như Facebook, Instagram, Zalo, cũng như các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới như Amazon và Alibaba.
Xu hướng tiêu dùng và thay đổi thị trường
Ngành hàng tăng trưởng mạnh
Các ngành hàng như làm đẹp, nhà cửa - đời sống và thời trang vẫn giữ vị trí hàng đầu về doanh thu. Tuy nhiên, nhóm bách hóa - thực phẩm lại có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, đạt 76,3%. Điều này phản ánh sự thay đổi trong nhu cầu của người tiêu dùng khi họ ngày càng ưu tiên mua sắm các mặt hàng thiết yếu qua kênh trực tuyến thay vì đến siêu thị hoặc chợ truyền thống.
Sự trỗi dậy của hàng nhập khẩu
Trong năm 2024, hơn 324,1 triệu sản phẩm nhập khẩu đã được đưa vào Việt Nam, mang lại tổng doanh thu 14.200 tỷ đồng. Con số này thể hiện mức tăng trưởng 38% về số lượng và 43% về giá trị so với năm 2023. Nhờ vào sự phát triển của hệ thống logistics, thời gian giao hàng được rút ngắn, giảm thiểu thất lạc, giúp người tiêu dùng ngày càng tin tưởng vào hàng nhập khẩu.
Việc các nền tảng thương mại điện tử cung cấp chính sách đổi trả linh hoạt và bảo vệ người mua tốt hơn cũng là yếu tố thúc đẩy xu hướng này. Đồng thời, mức giá cạnh tranh của hàng nhập khẩu cũng khiến người tiêu dùng dễ dàng đưa ra quyết định mua sắm hơn.
Thách thức và cơ hội cho doanh nghiệp nội địa
Cạnh tranh gay gắt với hàng nhập khẩu
Với sự bùng nổ của hàng nhập khẩu, doanh nghiệp nội địa đang đối mặt với áp lực cạnh tranh ngày càng lớn. Để giữ vững thị phần, họ cần tối ưu chất lượng sản phẩm, đẩy mạnh các chiến lược marketing và định vị thương hiệu rõ ràng hơn. Những doanh nghiệp có chiến lược phù hợp và khả năng vận hành linh hoạt sẽ có cơ hội trụ vững và phát triển mạnh mẽ hơn.
Ông Trần Lâm, chuyên gia thương mại điện tử, nhận định rằng nhiều nhà bán lẻ nội địa đã phải chuyển hướng sang kinh doanh các mặt hàng như thực phẩm, nông sản hoặc sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên do khó cạnh tranh với hàng thời trang nhập khẩu từ Trung Quốc.
Chính sách hỗ trợ hàng trong nước
Để hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, chính phủ đã bãi bỏ chính sách miễn thuế VAT đối với hàng nhập khẩu có giá trị thấp từ ngày 18/2. Bộ Tài chính cho biết quyết định này nhằm tạo sự công bằng giữa hàng nội địa và hàng nhập khẩu, đồng thời khuyến khích người tiêu dùng ưu tiên sử dụng sản phẩm do doanh nghiệp Việt Nam sản xuất.
Nhìn chung, năm 2024 đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, mở ra nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít thách thức cho doanh nghiệp. Với sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt, các nhà bán lẻ cần có chiến lược linh hoạt để thích nghi và phát triển bền vững.